Kim jest psycholog, psychoterapeuta, psychiatra?
Depresja
15 września 2023
Postanowiłam napisać kilka słów o tym, kim jest psycholog, psychoterapeuta, a kim psychiatra, ponieważ bardzo często spotykam się z tym, iż osoby, z którymi rozmawiam nie rozróżniają tych trzech zawodów stawiając między nimi znak równości, choć różnice i zakres kompetencji jest znaczący. Nie dziwi mnie to, ponieważ nie każdy musi się na tym znać. Jednak zapisując się na wizytę do któregoś z nich warto wiedzieć, czego można oczekiwać, aby uniknąć straty czasu, pieniędzy lub rozczarowania. Zdarzyło się w mojej praktyce, że ktoś umawiając się na wizytę do mnie oczekiwał, że wypiszę mu receptę lub dam zwolnienie z pracy. Przyjrzyjmy się zatem, czym różnią się od siebie trzy wymienione wyżej profesje.
Psycholog – jest to osoba, która ukończyła 5-letnie studia magisterskie na kierunku psychologia. Ponieważ jest to bardzo szeroka dziedzina na studiach można wybrać wiele węższych specjalności takich jak np. psychologia biznesu, społeczna, kliniczna. Ukończenie studiów psychologicznych pozwala na posługiwanie się specjalistycznymi testami służącymi diagnozie psychologicznej, wydawanie opinii psychologicznych na piśmie, udzielanie porad psychologicznych, prowadzenie różnego rodzaju warsztatów, psychoedukacji, wsparcia psychologicznego. Nie uprawnia natomiast i nie daje kompetencji do prowadzenia psychoterapii.
Kim jest zatem psychoterapeuta?
Psychoterapeuta to osoba, która ukończyła studia magisterskie (niekoniecznie psychologiczne – mógł to być inny humanistyczny kierunek taki, jak np. pedagogika, filozofia, socjologia, resocjalizacja) oraz co jest najważniejsze 4-letnią szkołę psychoterapii, najlepiej akredytowaną przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne lub/i Psychiatryczne.
Poszukując psychoterapii można spotkać psychoterapeutów będących na różnych etapach rozwoju zawodowego:
- w trakcie szkolenia - co oznacza, że nie ukończyli jeszcze 4-letniej szkoły, zwykle jednak osoba ucząca się psychoterapii rozpoczyna pracę z Pacjentami na drugim roku szkolenia i jest to konieczne, aby zdobywać doświadczenie. Zwykle osoba taka pracuje pod ścisłą superwizją czyli konsultuje swoją pracę z osobami doświadczonymi, mającymi uprawnienia do „nadzorowania” i kierowania pracą młodego psychoterapeuty.
- dyplomowanego - ukończył 4-letnią szkołę, co najczęściej wiąże się z napisaniem pracy dyplomowej, odbyciem stażu w placówce klinicznej, zdaniem egzaminów kończących proces szkolenia, odbyciem odpowiedniej liczby godzin superwizji i/lub psychoterapii własnej.
- W trakcie certyfikacji – ukończył naukę w szkole psychoterapii uzyskując dyplom, pracuje samodzielnie, korzysta z superwizji, cały czas się doszkala i zdobywa praktykę, aby móc przystąpić do egzaminu certyfikacyjnego.
- Certyfikowanego – który uzyskał najwyższy, możliwy stopień rozwoju zawodowego, a więc ma wypracowaną odpowiednią liczbę godzin z Pacjentami, superwizji , odbył stosowne staże zawodowe, psychoterapię własną oraz zdał egzamin certyfikacyjny w jednym z towarzystw psychoterapeutycznych.
Zawód psychoterapeuty przez wiele lat nie miał w Polsce regulacji prawnych, działalność zawodowa psychoterapeutów opierała się na wewnętrznych regulacjach stowarzyszeń psychoterapeutycznych. (aktualnie istnieje rozporządzenie do ustawy o zawodach medycznych i trwają prace legislacyjne w tym kierunku). Konsekwencją takiej sytuacji było to, że prawie każdy mógł nazwać się psychoterapeutą, co sprzyjało i nadal sprzyja wielu nadużyciom wobec osób poszukujących psychoterapii.
Czym zatem kierować się wybierając psychoterapeutę? Sprawdź/zapytaj:
- Czy ma ukończone (lub jest w trakcie) 4-letnie studia podyplomowe w zakresie psychoterapii?
- Jaką szkołę? czy ma ona akredytacje branżowych towarzystw?
- Czy przynależy do branżowych stowarzyszeń takich jak np. Polskie Towarzystwo Psychologiczne/ Psychiatryczne (aby się do nich zapisać należy przedstawić stosowne dokumenty potwierdzające wykształcenie więc już na wstępie przechodzi odpowiednią weryfikację)?
- Czy pracuje pod regularną superwizją?
Aby mieć pewność, że oddajesz swoje zdrowie psychiczne w dobre ręce, pamiętaj, że idąc na konsultację, wybierając osobę, która będzie Ci pomagać masz prawo zapytać ją o wszystkie wyżej wymienione kwestie, a ona ma obowiązek odpowiedzieć Ci w jasny i zrozumiały sposób.
Psychiatra
Psychiatra – jest lekarzem, który ukończył studia medyczne i kilkuletnią specjalizację (lub jest w trakcie jej odbywania), zdał egzamin specjalizacyjny. Ma zatem uprawnienia do stawiania diagnozy, zapisywania leków oraz zwolnień lekarskich. Najczęściej psychiatra nie prowadzi psychoterapii, ale zdarzają się również i tacy, którzy kończą szkołę psychoterapii i pracują psychoterapeutycznie z Pacjentami.
Podsumowując, jeśli Twoim celem jest uzyskanie diagnozy, opinii, porady czy wsparcia psychologicznego – wybierz psychologa. Jeśli masz lęki, podejrzewasz u siebie depresję, Twoje problemy trwają od lat, powtarzają się wg jakiegoś wzorca/schematu, nie radzisz sobie konstruktywnie z emocjami i chcesz nad tym pracować – zapisz się na wizytę się do psychoterapeuty. Jeśli natomiast potrzebujesz leków przeciwlękowych, przeciwdepresyjnych lub zwolnienia - udaj się do psychiatry.
